Niektóre towary, przede wszystkim artykuły spożywcze, leki i komponenty do ich produkcji, kosmetyki czy chemikalia, ze względu na swoją specyfikę wymagają bezwzględnego zachowania łańcucha chłodniczego – czyli ciągłości utrzymania prawidłowej temperatury, począwszy od wytworzenia produktu aż do jego zużycia. Jak podaje raport FUSIONS (Estimates of European Food Waste Levels), straty związane z marnotrawieniem żywności podczas jej dystrybucji są ogromne. Wynika z niego, że w skali globalnej sięgają aż 20%. Części tych strat z pewnością można uniknąć, stosując nowatorskie rozwiązania do transportu chłodniczego.

Transport chłodniczy – przepisy i normy

Niektóre towary, przede wszystkim artykuły spożywcze, leki i komponenty do ich produkcji, kosmetyki czy chemikalia, ze względu na swoją specyfikę wymagają bezwzględnego zachowania łańcucha chłodniczego – czyli ciągłości utrzymania prawidłowej temperatury, począwszy od wytworzenia produktu aż do jego zużycia.

Procedury HACCP nakazują, by przechowywanie oraz transport żywności odbywały się w odpowiedniej temperaturze. Zachowanie łańcucha chłodniczego ma w tym przypadku nie tylko zapewnić bezpieczeństwo bakteriologiczne produktu, lecz także zapobiegać zmianom smakowo-zapachowym czy konsystencji. W przemyśle spożywczym następujące akty prawne określają, jakie warunki termiczne muszą być spełnione na każdym etapie drogi od producenta do konsumenta:

  • Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2019 r. 1252);
  • Rozporządzenie WE nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. bezpieczeństwa żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.Urz. WE L 31 z 01.02.2002);
  • Rozporządzenie nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.Urz. UE L 139 z 30.04.2004).

Określenie łańcucha chłodniczego dotyczy również wyrobów medycznych. W Ustawie z dnia 5 grudnia 2008 o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi pojęcie łańcucha chłodniczego odnosi się do wszystkich środków technicznych oraz rozwiązań organizacyjnych, służących utrzymaniu i monitorowaniu zgodnych z zaleceniami producenta warunków przechowywania, transportu i dystrybucji produktów immunologicznych (szczepionek) w celu zachowania ich trwałości i zapobieżeniu zmniejszenia ich skuteczności.

Przewóz artykułów żywnościowych środkami transportu drogowego regulują dwa podstawowe akty prawne: Ustawa o transporcie drogowym (Dz.U. 2001 nr 125, poz. 1371) oraz Umowa ATP o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów, ratyfikowana przez Polskę w 1984 roku (Dz.U. 1984 nr 49, poz. 254). Dopuszczenie środka transportu chłodniczego do ruchu lub opakowania transportowego (do przewozu produktów żywnościowych) do obrotu podlega również następującym przepisom sanitarnym:

  • Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia;
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 maja 1996 r. w sprawie ogólnych wymagań sanitarnych przy przewozie środków spożywczych, używek i substancji dodatkowych dozwolonych;
  • Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Ustawa o transporcie drogowym określa wymagane dokumenty, które powinni posiadać kierowcy wykonujący transport drogowy; między innymi nakłada obowiązek posiadania świadectwa wymaganego zgodnie z umową o ATP.

Umowa ATP detalicznie określa warunki termiczne środków transportu i przewożonych w nich artykułów, warunki pomiarów i kontroli właściwości izotermicznych, określono w niej również temperatury do przewozu produktów zamrożonych i głęboko zamrożonych. W tym przypadku

podstawowym warunkiem określenia właściwości termoizolacyjnych środka transportu jest globalny współczynnik przenikania ciepła przez ściany nadwozia. Ustalenie wielkości współczynnika K dla danego pojazdu oraz sprawdzenie jego faktycznej wydajności chłodniczej wymaga kilkudniowych pomiarów. Mogą być one przeprowadzane wyłącznie w specjalistycznych komorach badawczych, przez instytucje upoważnione do tych badań przez ministra transportu. Dokumentem potwierdzającym zgodność pojazdu z wymaganiami ATP jest świadectwo zgodności środka transportu.

Jakie produkty należy przewozić w kontrolowanej temperaturze

Najbardziej oczywistą odpowiedzią na to pytanie jest: żywność. Lecz to w żadnym razie nie wyczerpuje zagadnienia. Ścisłej restrykcji podlegają także lekarstwa, szczepionki i inne produkty biologiczne, komponenty leków, półprodukty farmaceutyczne – ale też kwiaty, elektronika, a nawet materiały budowlane. Jeśli podczas transportu doszłoby do wahań i przekroczeń minimalnej lub maksymalnej temperatury, towary te stają się częściowo lub całkowicie niezdatne do użycia. Poważnym zagrożeniem, zwłaszcza w przypadku żywności i medykamentów, jest ryzyko zmiany ich właściwości chemicznych.

Warunki, które musi spełniać flota do transportu chłodniczego

Przewóz w kontrolowanej temperaturze wykonuje się przy użyciu nadwozi izotermicznych z agregatem lub reeferów, czyli kontenerów chłodniczych. Zmiany temperatury i warunków atmosferycznych dotyczą przede wszystkim transportu morskiego, w którym ładunek przez wiele tygodni może kilkukrotnie przekraczać strefy klimatyczne. Do dalszego transportu kontenerów niezbędne jest wyposażenie pojazdu w genset – agregat naczepowy, który w sposób ciągły i bezobsługowy zasila agregat chłodniczy kontenera w energię elektryczną. Gensety mogą być mocowane w naczepie kontenerowej na stałe lub wypożyczane w większości depotów kontenerowych.

W transporcie lądowym wyróżnia się trzy rodzaje nadwozi chłodniczych: izotermę, chłodnię i mroźnię.

Izoterma oznacza, że nadwozie pojazdu – ściany, dach, podłogę i drzwi wykonano z materiałów termoizolacyjnych, czyli wymiana ciepła między wnętrzem nadwozia a otoczeniem jest ograniczona. W zależności od izolacji cieplnej wyróżnia się dwa typy izoterm: zwykłą i wzmocnioną. W przypadku tej pierwszej odpowiednie cechy termoizolacyjne osiąga się przy izolacji grubości 40 mm. Z reguły izoterma zapewnia zakres temperatur wewnątrz zabudowy powyżej 0°C.

Chłodnie posiadają indywidualne lub wspólne dla kilku środków transportu mechaniczne źródło chłodu (sprężarki, urządzenia absorpcyjne). Dzięki nim możliwe jest wychłodzenie wnętrza przy średniej temperaturze otoczenia +30°C i utrzymanie temperatury wewnątrz na poziomie określonym według jednej z klas A–F:

klasa/temperatura

A : +120C do 00C

B : +120C do -100C

C : +120C do -200C

D : 00C

E : -100C

F : -200C

Mroźnia utrzymuje temperaturę na poziomie zależnym od klasy lodowni przez 12 godzin, przy średniej temperaturze na zewnątrz nadwozia +30°C.

klasa/temperatura

A : +70C

B : -100C

C : -200C

D : 00C

Znaczenie monitoringu temperatury i położenia pojazdu

Transport chłodniczy poddawany jest rygorystycznym wymogom bezpieczeństwa, do których zalicza się monitorowanie temperatury towaru na każdym etapie drogi za pomocą urządzeń elektronicznych. Od niedawna do monitorowania przewozu w kontrolowanej temperaturze używa się polsko-francuskiego wynalazku: rejestratora opartego na technologii RFiD (radio-frequency identyfication), która wykorzystuje fale radiowe do przesyłania danych. Bezprzewodowe urządzenie pomiarowe wielkości karty kredytowej bada temperaturę z dokładnością +/- 0,3°C. Umieszcza się je w wybranym pomieszczeniu, naczepie czy pojemniku izotermicznym, a dane można odczytać lub przesłać w formie raportu za pomocą smartfona lub czytnika wyposażonego w technologię NFC (krótkozasięgowy przesył danych). Urządzenia można zaprogramować tak, by reagowały na wahania temperatury wykraczające poza wskazane przez administratora. Używa się do tego prostej w obsłudze aplikacji, która zbiera i przechowuje dane oraz tworzy raporty, a o zaistniałych zmianach temperatury informuje SMS-em lub e-mailem.

Podsumowanie

Jak podaje raport FUSIONS (Estimates of European Food Waste Levels), straty związane z marnotrawieniem żywności podczas jej dystrybucji są ogromne. Wynika z niego, że w skali globalnej sięgają aż 20%. Części tych strat z pewnością można uniknąć, stosując nowatorskie rozwiązania do transportu chłodniczego.

Poza wskazaniami prawnymi czy technicznymi nie zapomnijmy o pieczołowitym sprawdzeniu sprzętu zarówno przed, jak i w trakcie załadunku. Powinien on być sprawny, suchy, bezwonny, w ogólnym dobrym stanie technicznym. Warto też nadmienić, iż poza odpowiednią temperaturą transport leków i żywności, szczególnie świeżych owoców i warzyw, powinien się odbywać przy odpowiedniej wentylacji i poziomie wilgotności.

Źródło: https://bialmich.pl/

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj